Mooi Wageningen heeft samen met Stichting Milieuwerkgroepen Ede (SME) een zienswijze ingediend tegen de lozing van de ENKA-vervuiling op de Rijn door deze te verdunnen met grote hoeveelheden schoon Veluws grondwater. Wij pleiten met SME voor sanering ter plaatse. Schoon water heeft ook een prijs.
Onder het ENKA-terrein zit een flinke bodemverontreiniging, de zogenoemde ENKA-pluim. Deze houdt de gemoederen al geruime tijd bezig. Grote vraag is hoe deze vervuiling het beste op te ruimen.
De vervuiling is een erfenis uit de tijd van de ENKA, later Akzo-Nobel. Het bedrijf dumpte grote hoeveelheden chemicaliën in de bodem.
Vervuiler betaalt hier niet
In principe draait degene die verantwoordelijk is voor vervuiling ook op voor de kosten van het opruimen ervan. Bij de ENKA-pluim zou dat dus Akzo Nobel moeten zijn. Helaas heeft de gemeente Ede destijds de verantwoordelijkheid voor de vervuiling op zich genomen. En daarmee de samenleving opgezadeld met flinke kosten.
Bestuurders halen truc uit
Ook de huidige bestuurders laten steken vallen. In plaats van de vervuiling ter plaatse te saneren willen ze de vervuiling verdunnen met grote hoeveelheden schoon Veluws grondwater en vervolgens op de Nederrijn lozen. Die verdunning is een truc om ervoor te zorgen dat de lozing ‘toelaatbaar’ wordt (binnen de normen blijft). Maar verdunning mag nooit het antwoord op vervuiling zijn.
Verspilling schoon water
Daarnaast gaat zo dagelijks (!) zeker 360 duizend liter schoon grondwater van nagenoeg bronwaterkwaliteit worden verspild en dat voor de komende honderd (!) jaar [1].
Technisch is zuiveren ter plaatse mogelijk. Maar de overheden kiezen liever voor waterverspilling en lozing van vervuiling via de rivier op zee omdat dit goedkoper is. De maatschappelijke kosten voor deze milieuverontreiniging en verspilling van grondwater voor de komende honderd jaar zijn in deze berekening echter niet meegenomen. Tegelijkertijd worden de kosten van zuivering systematisch te hoog ingeschat.
Goedkoop is duurkoop
Mooi Wageningen en SME hebben de indruk dat er naar lozen toe wordt geredeneerd. Het is ons onduidelijk waarom. Duurzaam is het in ieder geval niet. En goedkoop is uiteindelijk duurkoop.
De aanhoudende droogte van dit jaar heeft duidelijk gemaakt dat ook in Nederland schoon drinkwater een zeer kostbaar goed is en dat we de beschikbaarheid ervan niet langer als vanzelfsprekend kunnen beschouwen. En grondwater is veruit de belangrijkste bron voor drinkwaterwinning.
Ten tweede veroorzaakt het oppompen grondwater verdroging van de Veluwse natuur. Tot slot gaat het ten koste van de waterafvoer van de Renkumse beek, waarvan de zeldzame beekprik afhankelijk is.
Voorbeeldfunctie
Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om zorgvuldig om te gaan met dat drinkwater. En dan past het niet om elke dag zeker 360 duizend liter zomaar weg te spoelen omdat de begroting te ontzien. De overheid dient het goede voorbeeld te geven.
[1] TAUW-notitie ‘Melding lozing (kwaliteit) onttrekkingswater sanering Enka-pluim Ede’, 16 maart 2018.
